18 februari 2022
Nieuwe presentatie over vriendschap en artistieke beïnvloeding in heropende De Mesdag Collectie. Te zien van 18 februari t/m 19 juni 2022.
Het echtpaar Mesdag-van Houten was innig bevriend met grote kunstenaars als Jozef Israëls, de broers Maris en Anton Mauve. Ze deelden hun artistieke leven en portretteerden elkaar veelvuldig. De portretten in de presentatie Haagse kunstenaarsvrienden weerspiegelen niet alleen de intieme vriendschappen, maar belichten ook hoe de kunstenaars door anderen (of zichzelf) werden gerepresenteerd.
Er zijn negen schitterende portretten te bewonderen, een combinatie van schilderijen en werken op papier. Op de portretten van De Mesdags en Israëls na, hangen alle getoonde werken normaal gesproken in het depot van De Mesdag Collectie en het Van Gogh Museum.
Haagse kunstenaarsvrienden is de eerste presentatie die sinds de opening van De Mesdag Collectie te zien is. Wite de Savornin Lohman (manager De Mesdag Collectie): ‘We zijn enorm blij onze deuren weer te mogen openen voor onze bezoekers en hen te verwelkomen met deze intieme presentatie waarin verbintenis en vriendschap centraal staan. Vragen als ‘Hoe verhouden we ons tot elkaar?’ en ‘Hoe zie je mij?’ zijn van alle tijden, maar vooral nu extra urgent.’
Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) en Sientje Mesdag-van Houten (1834-1909) leefden voor de kunst. In hun huis en museum aan de Laan van Meerdervoort was het een komen en gaan van – veelal Haagse – kunstenaarsvrienden. Het echtpaar was innig bevriend met onder anderen Jozef Israëls, de broers Maris en Anton Mauve. Kunstenaars van de jongere generatie, onder wie Thérèse Schwartze, Isaac Israels en Jan Toorop, waren graag geziene gasten. Er werden ook zaken gedaan: de Mesdags kochten hun werk in groten getale aan voor het nageslacht.
Portrettengalerij
De presentatie toont de portretten in hun 19de-eeuwse context en onthult de verhalen achter de werken. Hoogtepunten zijn:
Israëls schonk dit portret van Sientje Mesdag–van Houten aan haar en haar man voor hun gouden huwelijk. De eenvoudige kleding en haardracht komen overeen met foto’s die we van haar kennen. Op dat moment in haar leven had zij al een flinke staat van dienst als kunstenaar, verzamelaar en voorvechter voor de positie van vrouwen in de kunst. Israëls noemde haar ‘een voorbeeld voor ’t feminisme (…) veel intelligenter dan de meeste mannen.’
Israëls had Mesdag eerst van het kunstenaarsbestaan proberen te weerhouden. Hij vertelde Mesdag, die toen nog bankier was: ‘’t komt mij voor, dat gij niet weet, welk leventje je tegemoet gaat, je hebt het nu zoo best en gemakkelijk, begeef je toch niet in dien maalstroom van artiesterij.’ Maar Mesdag hield vol en brak al gauw internationaal door. Twee jaar later schilderde hij dit vrij traditionele portret van zijn jeugdvriend.
De Amsterdamse portretschilder Schwartze was bevriend met Jozef Israëls. Ze maakte hierdoor ook deel uit van de Haagse kunstscene. Veth, ook een bekend portrettist, toont haar als een stijlvolle dame voor een prentenserie die als bijlage van De Amsterdammer uitkwam. Pikant detail is dat Veth haar vijf jaar eerder nog in dat weekblad had verzocht om tentoonstellingsbezoekers niet te ‘vervelen’ met ‘al die rijke-lui’s kinderen in pastel.’
Deze prent behoort tot dezelfde serie als het portret van Schwartze. Het portretteren van Willem ging niet vanzelf: ‘ik heb Willem gevraagd hem te mogen tekenen, maar hij stribbelt erg teegen, we zullen nog zien’, schreef Veth aan zijn vrouw, de kunstenaar Anna Dirks. Het uiteindelijke resultaat is een haarfijne lithografie met veel aandacht voor de lijnen en lichtval op het gezicht.
Audiotour Humor in Kunst
Vanuit de visie dat humor de beste verbinder aller tijden is en de lach de kortste afstand tussen twee partijen, heeft Theater Diligentia de verbinding gemaakt met omliggende culturele instellingen in het Haagse museumkwartier. Bekende cabaretiers brengen een bezoek aan die culturele instellingen en geven hun eigen unieke visie op de kunst die ze er aantreffen.
Vanaf 4 maart kunnen bezoekers van De Mesdag Collectie het museum bekijken door de ogen van cabaretier Kiki Schippers (1989). Deze vrolijke audiotour is zes maanden beschikbaar.