16 juni 2022
Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten waren fanatieke kunstverzamelaars. In de collectie van het echtpaar bevinden zich meerdere tekeningen van Daubigny en Rousseau die gemaakt zijn in de beroemde bossen van Fontainebleau in Frankrijk.
De bezoeker van In de ban van de natuur. Tekeningen van Rousseau en Daubigny kan elf van deze bijzondere tekeningen bewonderen en de verhalen achter deze werken ontdekken. De link met Nederland is nooit ver weg: zo is in Wandelaar onderweg (1860-1863) van Rousseau duidelijk de invloed van Rembrandt en Ruisdael te zien. Wite de Savornin Lohman (manager De Mesdag Collectie): ‘We kijken er enorm naar uit bezoekers te verwelkomen in deze intieme presentatie waarin natuur en inspiratie centraal staan.’
Théodore Rousseau (1812-1867) en Charles-François Daubigny (1817-1878) behoorden tot de kunstenaars die rond het midden van de negentiende eeuw naar het Franse dorp Barbizon in de eeuwenoude bossen van Fontainebleau trokken. Daar schilderden en tekenden zij de natuur zonder deze te idealiseren. De Mesdags brachten een grote verzameling werken van de kunstenaars van Barbizon bijeen, waarvan de meeste tekeningen van de hand van Daubigny en Rousseau zijn.
In Rousseau’s tekeningen komen nauwkeurige observatie en innerlijke beleving samen. Hij zag bomen als de ‘zielen van het woud’ en wilde dat weergeven. Hierbij experimenteerde hij veel met materiaal en techniek. Ook Daubigny voelde zich sterk aangetrokken tot de natuur. In zijn stemmige en uitgestrekte landschappen was de sfeer belangrijker dan de precieze weergave van de omgeving.
Werken
In de presentatie worden de tekeningen getoond en de verhalen achter de werken ontsloten. Een selectie:
Tijdens een van zijn wandelingen stuitte Rousseau op deze open plek met een grote eik. In deze tekening concentreerde hij zich op het tegenlicht. Met lichte en donkere accenten op het grove papier gaf hij het verstrooide ochtendlicht weer.
Het in de bossen van Fontainebleau gelegen Bas-Bréau was een geliefde plek van Rousseau vanwege de oude eiken met hun hoge stammen. Hij was onder de indruk van deze majestueuze bomen en bestudeerde ze nauwkeurig. Door hun centrale positie, de lichtval en de gedetailleerde weergave hebben ze hier duidelijk de hoofdrol. Aan de hand van deze tekening maakte hij later een schilderij.
Rousseau bewonderde en kopieerde het werk van zeventiende-eeuwse Nederlandse meesters. Hij verzamelde prenten van onder meer Rembrandt (1606-1669) en Jacob van Ruisdael (1628-1682). In deze tekening doen de voorstelling van een wandelaar op een landweggetje en de krabbelige lijnvoering met pen en inkt denken aan hun schetsen en prenten.
Een kunstenaar zit op een krukje in de schaduw en tekent het landschap dat voor hem ligt. Zo zat Daubigny er zelf waarschijnlijk ook vaak bij. Hier zien we mogelijk zijn zoon en kunstenaar Karl Daubigny (1846-1886) met wie hij er vaker op uit trok om in de natuur te werken. Op de achterkant staat een schets van ditzelfde landschap.
Ziet u de twee honden? Ze lopen met de herder en zijn kudde schapen richting hun rustplek bij de hooibergen. Daubigny ving op subtiele wijze de stemming van het einde van een lange dag. Met het door hem vaak gebruikte brede, horizontale papier benadrukte hij de uitgestrektheid en verstilling van het landschap.
Audiotour Humor in Kunst
Vanuit de visie dat humor de beste verbinder aller tijden is en de lach de kortste afstand tussen twee partijen, heeft Theater Diligentia de verbinding gemaakt met zes musea in Den Haag. Bekende cabaretiers bezoeken ze en geven hun eigen unieke visie op de kunst die ze daar aantreffen.
Bezoekers van De Mesdag Collectie kunnen het museum bekijken door de ogen van cabaretier Kiki Schippers (1988). In haar gratis audiotour bespreekt zij met veel humor meer dan 25 werken uit de vaste collectie. Schippers is cabaretier en tourt door het land met voorstellingen, maakt deel uit van het Spijkercabaret bij Spijkers met Koppen, schrijft columns en is regelmatig op radio en tv te zien en te horen.